Skargi na jakość produktów to rzecz niemal tak stara, jak historia ludzkości. Gliniana tabliczka z XVIII wieku przed Chrystusem zawiera właśnie taką skargę na handlarza sztabami miedzi o imieniu Ea-nasir. Sumeryjski handlarz zachował się jak typowy Janusz, próbując oszukać innego człowieka.
Starożytny Sumer
Sumer to starożytna kraina leżąca na terenie dzisiejszego południowego Iraku. Zamieszkiwali ją Sumerowie, których uważa się za jedną z pierwszych ludzkich cywilizacji świata oraz początek cywilizacji Starożytnego Bliskiego Wschodu.
Sumeryjczycy mieli wiele królestw, które można określić jako miasta-państwa. Łączyła ich wspólna mitologia, choć ta była zmienna, w zależnie od sytuacji politycznej.
Sumerowie stworzyli pismo klinowe, które udało się rozszyfrować, dzięki czemu znamy wiele rzeczy na temat ich życia. Najsłynniejszym pismem jest tzw. Kodeks Hammurabiego, który – choć surowy – był jednym z łagodniejszych ówczesnych przepisów prawa.
Starożytny Janusz
Właśnie pismem klinowym napisano skargę do handlarza sztabami miedzi Ea-nasira. Gliniana tablica o wymiarach 11,6x5x2,6 cm datowana jest na około 1750 r. przed Chrystusem.
Autorem skargi jest mężczyzna o imieniu Nanni. Skarży się w niej na „januszostwo” Ea-nasira, który oszukał go na jakości produktu.
– Powiedz Ea-nasirowi: Nanni śle następującą wiadomość: Kiedy przybyłeś, powiedziałeś mi co następuje: „Dam Gimil-Sinowi [gdy przybędzie] dobrej jakości sztaby miedzi”. Wyszedłeś, lecz nie spełniłeś tego, co mi obiecałeś. Położyłeś przed mym posłańcem [Sit-Sinem] złej jakości sztaby i powiedziałeś: „Jeżeli pragniesz je wziąć, weź je; jeżeli nie pragniesz ich wziąć, odejdź!” – napisał Nanni prawie 3,8 tys. lat temu.
– Za kogo mnie masz, że traktujesz kogoś takiego, jak ja, z taką pogardą? Wysłałem jako posłańców panów takich, jak my, by odebrali od ciebie worek mych pieniędzy [zdeponowanych u ciebie], lecz ty potraktowałeś mnie z pogardą, kilkukrotnie wysyłając ich z powrotem z pustymi rękami, do tego przez ziemię wroga. Czy jest pośród kupców Dilmunu taki, który wobec mnie tak postąpił? Jedynie ty obszedłeś się z mym posłańcem ze wzgardą – czytamy dalej.
– Przez tę jedną [błahą] minę srebra, którą jestem ci winien swobodnie mówisz o mnie w taki sposób, podczas gdy ja w twym imieniu przekazałem pałacowi 1080 funtów miedzi, tak samo, jak Umi-Abum przekazał 1080 funtów miedzi, poza tym, co obaj spisaliśmy na tabliczce złożonej w świątyni Szamasza.
Jak potraktowałeś mnie w zamian za tę miedź? Przetrzymałeś worek mych pieniędzy na ziemi wroga; do ciebie należy teraz ich zwrot w całości – napisał dalej Nanni.
– Przyjmij do wiadomości, że [od teraz] nie przyjmę od ciebie żadnej miedzi, która nie jest dobrej jakości. Będę [od teraz] sam wybierał sztaby na moim podwórzu i będę korzystał wobec ciebie z prawa do odrzucenia, bowiem potraktowałeś mnie z pogardą – zakończył swoją skargę Sumeryjczyk.
Jak więc widać, wałowanie klientów na jakości produktu istniało już dawno temu, gdy szczytem technologii ludzkości było pismo klinowe. Ciekawe, czy Ea-nasir ucieszyłby się na wieść, że przeszedł do historii jako starożytny Janusz?
Dominik Cwikła
joyofmuseums.com / tymzyjesz.pl
fot. ilustracyjne/fot. memegenerator.net/Mbzt/CC BY 3.0/Wiki (kolaż)
