„Zakończyliśmy I etap plebiscytu PWN – Młodzieżowe Słowo Roku 2023, w którym Internauci zgłosili prawie 18 tysięcy słów i wyrażeń„ – czytamy na stronie PWN. Niektóre słowa wracają po kilku dekadach do języka młodzieży, a inne mogą wzbudzić spore kontrowersje. A czy to rozumiesz wszystkie te terminy?
Plebiscyt na młodzieżowe słowo roku za każdym razem wzbudza spore emocje. Wszystko dlatego, że mowa młodzieży jest żywa i nie podlega cenzurze.
Kilka lat temu duże kontrowersje wzbudziło słowo „julka”, które w 2020 roku mogło zostać słowem roku, jednak zostało usunięte z plebiscytu, bo uznano je za obraźliwe (słowo to oznacza młodą dziewczynę, najczęściej z kolorowymi włosami, która bezkrytycznie przyjmuje zachodnie wzorce kulturowe). Usunięcie „julki” także było krytykowane, bo jednocześnie nie usunięto „janusza”, „pjotera”, czy „sebiksa”.
W zeszłym roku wysokie miejsce zajęło słowo „łymyn”, które młodzież stosuje wobec kobiet, które przejawiają stereotypowo kobiece irracjonalne zachowanie. Także i w tym przypadku pojawiały się głosy, że słowo to nie powinno znaleźć się w plebiscycie.
W 2023 roku także pojawia się słowo, które wzbudza duże kontrowersje.
Młodzieżowe słowo roku 2023. Powracają „git” i kontrowersyjne „kys”
PWN przedstawiło finałową dwudziestkę młodzieżowych słów roku. Poniżej pełna lista wraz z objaśnieniem znaczeń:
Bambik:
Słowo obraźliwe, które oznacza nieudacznika lub osobę, której coś nie wychodzi. Słowo pochodzi z wiralowej piosenki o bambiku z gry wideo „Fortnite”, który „nie ma V-dolców”, czyli waluty używanej w tej grze – podaje PWN.
Baza:
PWN informuje, że istnieją oboczności tego słowa w formie „bazunia” i „zbazowane”. Słowo to oznacza „wyraz aprobaty, uznanie dla czyjejś opinii, zwłaszcza wygłaszanej z odwagą lub kontrowersyjnej”. Wyraz pochodzi od angielskiego słowa „based”.
Bruh:
Dokładna kalka angielskiego młodzieżowego słowa, które zastąpiło słowo „homie”. „Boomerzy” znają synonimy tego słowa takie jak „ziom”, „ziomek” lub „ziomuś”. Oznacza ono po prostu kolegę, ale wypowiedziane po prostu, a nie do kogoś, może także wyrażać frustrację i niezadowolenie, a czasem zdumienie.
Cringe:
Kolejne słowo z języka angielskiego. To słowo jest obecne w języku młodzieży już od dłuższego czasu. Oznacza ono coś żenującego, obciachowego, wywołującego wstyd lub niesmak. Młodzież używa także powstałego od niego przymiotnika „krindżowy” i czasownika „krindżować”.
Delulu:
Delulu to osoba, która jest zakochana w swoim idolu lub idolce (a czasem w osobie z otoczenia) i wierzy, że jest to zakochanie odwzajemnione, choć każdy inny widzi, że wcale tak nie jest. Słowo pochodzi od angielskiego „delusional”.
Drillowiec:
Oryginalnie słowo to oznacza rapera, który tworzy odmianę rapu zwaną „drillem” (gatunek podobny do gangsta rapu, jednak oparty o bardziej nowoczesne brzmienie). W języku młodzieży jest to obraźliwe słowo określające osoby przejawiające patologiczne lub przestępcze zachowania, które szpanują drogimi ubraniami i luksusowymi przedmiotami.
FR:
Słowo oznaczające aprobatę wobec wypowiedzi przedmówcy. Jest to skrót od angielskiego „for real”.
Git:
To jest ciekawe słowo, bo chyba nie ma nikogo, kto by go nie znał. Oznacza ono „dobrze” lub „spoko” i pojawia się także w wariantach „gites” lub „gituwa” (specjalnie pisane z błędem). Co ciekawe „git” pierwszy raz pojawił się w slangu młodzieżowym… 100 lat temu! I tak to słowo wraca co kilka dekad. Jest to bardzo ciekawy przypadek. Oryginalnie „git” wywodzie się z więziennej grypsery.
IMO:
Słowo, które jest skrótem od angielskiego „in my opinion” i oznacza po prostu „moim zdaniem”.
KYS:
To słowo budzi największe kontrowersje w tegorocznym zestawieniu. Jest to bowiem skrót od angielskiego „kill yourself”, czyli „zabij się”. PWN podaje jednak, że ma ono wydźwięk niedosłowny i oznacza „‘odczep się, ogarnij się’ albo ‘zamknij się’”.
LOL:
LOL to kolejny powrót. Słowo to, które jest skrótem angielskiego zwrotu lots of laugh (dużo śmiechu), było popularne w slangu młodzieżowym w okolicach roku 2015. Wówczas jednak oznaczało ono coś komicznego. Obecnie młodzież używa go w sytuacjach, gdy wydarzyło się coś niespodziewanego, jako wyraz zaskoczenia.
Enpecet:
Enpecet (czasem NPC), oznacza osobę, która niczym się nie wyróżnia, jest przeciętna i nie zwraca niczyjej uwagi. Słowo to pochodzi ze środowiska graczy i wywodzi się od angielskiego non-playable character (N-P-C), czyli określanie postaci z gry, która pojawia się tylko jako część tła i nie ma wpływu na fabułę.
Odklejka:
Jak podaje PWN, jest to „stan oderwania od rzeczywistości lub osoba, która nie rozumie, co się dzieje, jest nieobecna myślami, zachowuje się dziwnie lub głupkowato”.
Oporowo:
Kolejne słowo, które wróciło po latach. W języku młodzieży pojawiło się m.in. w okolicach 2005 roku. Wywodzi się od sformułowania „w opór” i oznacza „bardzo” lub „dużo”.
Rel:
Skrót od angielskiego „relatable” – oznacza potwierdzenie tego, co mówił przedmówca. Można to przetłumaczyć jako „zgadzam się z tobą”.
Rizz:
Słowo wywodzi się od mocno przekształconego angielskiego słowa charisma (z którego usunięto pierwszą i ostatnią sylabę). PWN podaje, że oznacza „zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną”.
Side-eye:
Jest to kalka z języka angielskiego i oznacza dosłownie „krzywe spojrzenie”, które wyraża zdumienie, zażenowanie, niechęć, niezadowolenie.
Sigma:
Słowo podobne znaczeniowo do innego młodzieżowego wyrażenia – chada. Sigma to mężczyzna, który jest niezależny, intrygujący, pewny siebie i odnosi sukcesy, ale nie czuje potrzeby afiszowania się tym. Jest odpowiedź na stereotypowego samca alfa (sigma to osiemnasta litera alfabetu greckiego, a alfa to pierwsza litera).
Slay:
Słowo, które przeszło ciekawą drogę. Z angielskiego jest to „niszczyć”. „Niszczyć” było obecne w języku młodzieżowym i oznaczało coś lub kogoś imponującego, porażającego lub wzbudzającego podziw („ta rzecz niszczy!”, „ten koleś niszczy!”). Wyrażenie to powróciło w tym samym znaczeniu, ale teraz młodzież przetłumaczyła je na angielski.
Zgerypała:
Słowo, które oznacza fatalną w skutkach decyzję, nieszczęście lub nieszczęśliwy zbieg okoliczności. Wzięło się ono z serialu „Szkoła”, którego twórcy próbowali stworzyć swoim bohaterom młodzieżowo brzmiące dialogi. W jednym z odcinków pojawia się zdanie: „Z gery pała, z maty kolejna”, co miało w rzekomo młodzieżowym slangu oznaczać „z geografii jedynka, z matematyki kolejna”.
I co? Ile z tych słów znaliście wcześniej?
SJ
PWN
Fot. Steve Buscemi MEM / Season 6, Episode 8 'The Tuxedo Begins’
