Robert Mazurek poprowadził na Kanale Zero debatę z udziałem przedstawicieli mniejszości żydowskiej. W kontekście obecnych nienajlepszych stosunków Polski z Izraelem mówili oni o tym, jak Żydzi w Izraelu patrzą na Polaków.
– Przede wszystkim osoby, które ocalały z holokaustu, polscy Żydzi, mają na pewno żal do Polaków, do wielu swoich sąsiadów, którzy im po prostu nie pomogli. Dla mnie jest dużo większym chyba takim bólem i stratą to, że przyjaciel mi nie pomógł, niż to że przyszedł abstrakcyjny Niemiec w 1939 roku i zaczął mordować całą społeczność – powiedziała Monika Krawczyk, była dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Prowadzący rozmowę zauważył, że ci sami Żydzi musieli zapewne być uratowani przez Polaków, skoro przeżyli wojnę.
– Tak i wszyscy ci, którzy się z taką goryczą wypowiadają, ocaleli prawdopodobnie właśnie dzięki temu, że nie jeden Polak, sąsiad […] pomógł, ale cały łańcuch ludzi dobrej woli, z których tylko jeden dostał medal „Sprawiedliwy wśród narodów świata” – dodała ekspertka. Jej zdaniem jednak po wojnie głównie „w pamięci, że ktoś mnie skrzywdził”.
Jan Hartman powiedział, że jednak więcej osób w czasie wojny wydawało Żydów niż im pomagało. Oczywiście należy tutaj przypomnieć, że za ukrywanie Żydów groziła wówczas kara śmierci.
– To, że Polacy i władze polskie nie chcą przyjąć do wiadomości, że tego krzywdzenia Żydów ze strony Polaków, tego krzywdzenia, szantażowania, wydawania, mordowania, było jednak znacznie więcej niż tego ratowania, zwłaszcza tego bezinteresownego ratowania, nie za pieniądze, bo ogromna większość spośród tych 50 tys. uratowanych uratowała się po prostu za pieniądze i to zresztą nic złego, ale to nie jest to samo, co bezinteresowne ratowanie – powiedział Hartman.
Zdaniem Hartmana „Izrael wie, że Polska ma zakłamany, skrajnie zafałszowany dyskurs na ten temat i jeszcze ma pretensje, że nie dość Żydzi hołubią sprawiedliwych”.
– To naprawdę budzi złość – dodał. – Byłoby zupełnie inaczej, gdybyśmy mówili prawdę od początku […] Polaków, którzy się potrafią zmierzyć z tą przeszłością jest garstka – twierdzi profesor.
Historia Ulmów to historia o bohaterstwie Polaków, ale także o wydawaniu Żydów?
Prof. Hartman wskazał także, że historia rodziny Ulmów, czyli bohaterskiej rodziny Polaków, która poświęcając życie swoje, swoich dzieci (w tym jednego nienarodzonego dziecka), uratowała żydowską rodzinę, ma dwa dna.
– Rodzina Ulmów. Tam w tym miejscu, w tej Markowej, mordowano Żydów. Całe to muzeum, cała ta historia z tą kanonizację, czy beatyfikacją tych Ulmów, służy temu, by przez cząstkę prawdy zakłamać tę sytuację. Ci bohaterowie, bo dla nas to są święci, żeby było jasne, […] oni są owszem pozytywnymi bohaterami tej historii, ale historia ma Markowy to jest historia mordowania Żydów przez Polaków w całej tej okolicy, wydawania tych ludzi, którzy ukrywali Żydów, bo przecież oni zostali przez kogoś wydani – powiedział profesor.
Dodał, że to „nieliczni Polacy ukrywali Żydów” i przez to „bali się swoich sąsiadów”.
– Bardzo łatwo można było być zadenuncjowanym, bardzo wielu z tych, którzy ukrywali Żydów, było mordowanych także przez Polaków. Gdyby ta prawda była mówiona szczerze i uczciwie, to sytuacja między Polakami i Żydami, między Polską a Izraelem byłaby zupełnie inna – stwierdził.
Hartman: Istnieje antypolonizm w Izraelu
Prof. Hartman stwierdził, że „z całą pewnością jest w Izraelu antypolonizm”. – Wśród tych nielicznych, którzy się Polską interesują, dominują tacy, którzy Polski nie lubią – powiedział.
Stwierdził jednak, że takich antypolaków w Izraelu jest mniej niż antysemitów w Polsce.
Żydzi mają większy żal do Polaków niż do Niemców?
Piotr Kadlčik, były przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, przeprowadził ok. 100 wywiadów z Żydami ocalałymi z holokaustu i stwierdził, że „w absolutnie każdym z tych wywiadów znajduje się informacja o tym, że na jakimś etapie historii tych ludzi dochodziło, czy do szantażu, czy do szmalcownictwa, czy do wydawania przez sąsiadów”.
– Takie badanie było zresztą robione, że paradoksalnie Żydzi czuli, przynajmniej do momentu likwidacji gett, czuli znacznie mniejszy ból w stosunku do Niemców, bo ci Niemcy to był ten okupant, który przyszedł i który po prostu nam wszystkim robi krzywdę, a to, że robili to sąsiedzi, było dużo bardziej bolesne – dodał Kadlčik.
– I teraz jeżeli weźmiemy ten Izrael, to on się w gigantycznej większości składa z potomków ludzi, którzy tę zagładę przeżyli – stwierdził ekspert, dopowiadając, że wiele osób w Izraelu mówi po polsku. – Natomiast ci ludzie przekazywali swoim dzieciom i swoim wnukom również to, co się z nimi stało – dodał.
Zdaniem eksperta dziś „Polska nie jest krajem antysemickim”, ale „w Polsce jest całkiem sporo antysemitów”.
SJ
Kanał Zero
Fot. YouTube
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca! Jeśli się podobał, prosimy o udostępnienie go na Twoich mediach społecznościowych. Zachęcamy również do polubienia nas na Facebooku i Twitterze!
A jeśli chcesz jeszcze bardziej docenić naszą pracę, możesz postawić nam wirtualną kawę! Będziemy MEGA wdzięczni 🙂 Aby to zrobić, kliknij banner poniżej.
