Słysząc „potop” myślimy albo o powieści Henryka Sienkiewicza albo o zdarzeniu opisanym w Biblii w Starym Testamencie. Co ciekawe, w przypadku tego drugiego to wcale nie biblijna wersja jest najstarsza.
Noe i potop
W Biblii w Księdze Rodzaju znajduje się opis zatopienia świata przez Boga. Bóg, widząc, jak ludzkość uciekła w grzech i za nic miała swojego Stwórcę, postanowił ją ukarać.
Bóg postanowił jednak, że świat zostanie odbudowany. Wybrał do tego zadania Noego – człowieka sprawiedliwego. Miał zbudować arkę według boskich wskazówek i wziąć po parze zwierząt, by w przyszłości ponownie zaludniły ziemię.
Następnie na świat spadł potężny deszcz. Padało przez 40 dni i nocy. Nikt poza arką miał nie przetrwać tego kataklizmu.
Inne wersje potopu na całym świecie
Potop jest tym zdarzeniem, którego prawdziwość ciężko negować chociażby z powodu odkryć geologicznych w różnych miejscach świata. Ale co równie ważne, mit o potopie występuje w wielu, niepowiązanych ze sobą kulturach i w wielu miejscach przedstawia wspólne punkty. Ciężko zaś o „plagiat” podejrzewać twórców mitu w tak różnych miejscach w czasach starożytnych czy prahistorycznych, jak Bliski Wschód, Irlandia, Skandynawia, Indie czy kontynent amerykański albo Australia.
Mit o potopie występuje u wielu ludów zamieszkujących Amerykę – od północnej przez środkową aż po południową. Na północy potop pojawia się u Atabasków, Azteków, Kaddo, Hopi i Mimimaków. U tych pierwszych zwierzęta podczas srogiej zimy ukradły panu nieba – Niedźwiedziowi – worek z ciepłem. Worek się przedziurawił i roztopił lodowce, przez które powstała powódź zakrywająca wszelkie góry. Przewidział to Indianin o imieniu Etsie. Nikt go jednak nie słuchał – sam zbudował łódź i zabrał na nią zwierzęta.
Co ciekawe, Etsie jak Noe wypuścił na koniec gołębia, który wrócił z gałązką jedliny w dziobie.
W Ameryce Środkowej istnieją również legendy o potopie. U Majów istnieją dwie wersje. Jedna z nich wskazuje, że pierwsi ludzie byli zbyt prymitywni, by czcić bogów. Zajmowali się jedynie przetrwaniem i rozmnażaniem. Potop był karą bogów za niedoskonałość ludzi. Druga wersja podaje zaś, że potop był efektem zniszczenia pierwszego słońca Nahut-Atl. W Ameryce Południowej również występuje mit o potopie, chociażby u Inków. Paricia stworzył ludzi i nakazał im czcić go, służyć mu i żyć w zgodzie między sobą oraz moralnie. Ludzie nie usłuchali tego nakazu i wówczas zaczął ich karać. Część zamienił w kamienie, innych pochłonęła ziemia. Ostatecznie zesłano potop, zaś bóstwo potem na nowo stworzyło ludzi.
Inne regiony świata
Jeśli mowa o starożytności, to już sam kontynent amerykański na całej jego długości z występowaniem tego mitu ukazuje, że „coś musi być na rzeczy”. Jednak potop pojawia się też w innych regionach świata. W Australii poświadczono podania o potopie u wielu plemion Aborygenów. Także na wielu wyspach Oceanii potwierdzono istnienie tego mitu.
Niezwykle ciekawy jest opis z Hawajów. Jakiś czas po śmierci pierwszego człowieka, świat miał stać się złym i przerażającym miejscem. Jedynym dobrym pozostał Nu’u i jego żona Lili-noe. Przed potopem ocalał budując ogromną łódź, na którą zabrał zwierzęta i owoce.
Ponadto opisy wodnego kataklizmu zesłanego przez bogów znajdują się też w Indiach, Chinach, Irlandii, Skandynawii i w Grecji.
Mezopotamia
Wiele starożytnych podań z Mezopotamii – czyli mniej więcej dzisiejszego Iraku – ocalało całkiem dobrze zachowanych. Wśród nich są właśnie podania o potopie. Co ważne, są one starsze od tego znanego z Biblii, a przynajmniej zostały dawniej spisane.
Podań o potopie z tej cywilizacji jest kilka. Nie różnią się od siebie zbytnio, choć występują inne imiona. W wersji akadyjskiej w „Eposie o Gilgameszu” pojawia się Utnapisztim. On to w tej wersji miał zbudować arkę. Jednak wszystko potoczyło się z zupełnie innych powodów, niż znamy z Biblii.
Otóż w Księdze Rodzaju Bóg zsyła na ludzkość potop jako karę za grzechy. W Mezopotamii zaś wierzono, że nie chodziło o grzechy, lecz o to, że ludzkość… przeszkadzała bogom. Ludzkość, która się rozmnażała, była coraz liczniejsza. Tworzenie się miast i zmiana trybu życia sprawiła, że ludzie późno chodzili spać, biesiadowali po nocach, przez co zakłócali sen bogom.
Ci postanowili zmniejszyć liczbę ludzi, a potem ich wybić. Zsyłali przeróżne kataklizmy, jednak ludzkość cały czas była coraz liczniejsza.
W końcu bogowie zebrali się i umówili, że ześlą potop na ludzkość. Złożyli też przysięgę, że nie powiedzą żadnemu człowiekowi o swoich planach. Jednak bóg słodkich wód, mądrości i stwórca człowieka – Enki – pożałował ludzi. Udał się do domu Utnapisztima i zaczął głośno mówić do chaty człowieka, by się ratowała i zbudowała arkę, ponieważ nadejdzie potop. Dzięki temu, że mówił do chaty, a nie do człowieka znajdującego się w niej, nie złamał przysięgi.
Na arkę Utnapisztim zabrał swoją żonę, krewnych, sługi, dobytek i zwierzęta. Potop trwał siedem dni. Po kolejnych dniach wypuszczał z arki gołębia, jaskółkę i kruka. Ten ostatni nie powrócił, co było znakiem, że wody opadły. Bogowie zaś przerazili się skutkami potopu.
Czy na pewno bogowie?
Współcześnie istnieją teorie – niepozbawione podstaw – że potop był prawdziwym wydarzeniem. Jak wcześniej wspomnieliśmy, świadczą o tym zarówno odkrycia geologiczne jak i mnogość przekazów w cywilizacjach niemających ze sobą żadnej styczności.
Potop zaś miałby zostać wywołany przez kosmitów. Arka czy łódź są w tej wersji prostymi opisami czegoś, czego dawni ludzie nie mogli zrozumieć, a chodziłoby o bank nasion oraz materiału DNA. Zwolennicy teorii o starożytnych kosmitach uważają, że obcy chcieli z jakiejś przyczyny zniszczyć życie na naszej planecie, np. z powodu rozprzestrzenienia się jakiejś „gorszej” wersji człowieka. Stąd postanowili dokonać manipulacji klimatem i spowodowali wielkie opady deszczów, które zniszczyły życie na ziemi.
Potem zaś, korzystając z zebranych i zachowanych próbek DNA oraz zaawansowanej technologii, odtworzyli życie na ziemi, tworząc już jednak „doskonalszego” człowieka.
dj
gadzetomania.pl / ciekawostkihistoryczne.pl / starozytnysumer.pl / tymzyjesz.pl
fot. ilustracyjne/fot. pixabay/Wiki (kolaż tymzyjesz.pl)
- Kolejna fala pandemii. Jak teraz przebiega covid? - 03/12/2023
- „Otworzę ogień pierwszy”. Tak Faściszewski groził w sieci - 02/12/2023
- Tesla Cybertruck w sprzedaży. Ile trzeba za nią zapłacić? - 02/12/2023