Piotr Skarga był polskim jezuitą i nadwornym kaznodzieją Zygmunta III Wazy. Zakonnik napisał wiele dzieł, które do dziś uważane są niezwykle cenne. Pośród nich odnaleźć można to z 1577 roku, w którym autor wylicza znane mu słowiańskie nacje, czyli „od Sławj nazwáne Słowieńskie narody”.
Był jednym z największych umysłów swoich czasów. Teolog, pisarz, rektor Kolegium Jezuitów w Wilnie, pierwszy rektor Uniwersytetu Wileńskiego, a także kanclerz kapituły katedralnej lwowskiej, czy nadworny kaznodzieja króla Zygmunta III Wazy – to tylko wybrane funkcje, które zakonnik pełnił.
Piotr Skarga widnieje także na jednym z najsłynniejszych obrazów polskiego mistrza Jana Matejki pt. „Kazania Piotra Skargi”. O słynnym zakonniku pisali również Cyprian Kamil Norwid i Adam Mickiewicz, którzy często w swych dziełach wzorowali się na tym mistrzu słowa żyjącym w XVI i XVII wieku.
Nacje słowiańskie według Piotra Skargi
Poza swoją działalnością naukową, charytatywną i teologiczną, Piotr Skarga zajmował się także spisywaniem historii. Znany jest z charakterystycznego stylu, który wzorował się na biblijnych księgach prorockich. Utwory skargi były tłumaczone na łacinę i okryły się taką sławą, że np. papież Innocenty XII kazał czytać je sobie do posiłków.
Poza rozprawami teologicznymi Skarga napisał wiele tekstów historycznych. W jednym z nich zakonnik wymienia „od Sławj nazwáne Słowieńskie narody”.
Dla dzisiejszego czytelnika może być szokiem, jakie nacje w swoim tekście zawarł zakonnik. Część z nich bowiem już nie istnieje, bądź dziś nazywa się je inaczej. Dla polskiego czytelnika zaskoczeniem może być również to, że Skarga wypisał Kaszubów i Ślązaków osobno od Polaków.
W tekście, który powstał w 1577 roku wymienione zostały następujące słowiańskie nacje: Bulgárowie, Serbowie, Bosnaći, Rászkowie, Słowacy, Kárwaći, Dálmathowie, Kárythani, Ilirycżanie, Cżechowie, Moráwcy, Polacy, Slężacy, Ruś biała y cżerwona, Pánonnowie, Pomorzánie, Kászubowie, Wándali j inne Słowieńskiego języká wielkie Páństwá y szerokie nácye.
Legenda o śmierci Piotra Skargi
Istnieje przerażająca legenda na temat śmierci Piotra Skargi. Tak opisuje ją Zbigniew Mikołejko w książce „Żywoty świętych poprawione”:
Skargę pochowano bowiem w letargu. Skarga obudził się… z tego potwornego snu w sen potworniejszy jeszcze. Sen, w którym – nie mogąc się wydostać z trumny i walcząc nadaremnie o życie – kąsał własne ciało, obgryzał własne dłonie. A może i bluźnił Bogu. Nie ma, nie może być żadnych świadków tego potwornego obudzenia się do potwornej śmierci.
Beatyfikacja Piotra Skargi
Proces beatyfikacyjny Piotra Skargi rozpoczął się 12 czerwca 2013. Etap diecezjalny rozpoczął się 8 grudnia 2014, a zakończył 21 czerwca 2016. Kardynał Stanisław Dziwisz powiedział wówczas, że „zrobiliśmy to, co do nas należało i to, co się należało księdzu Skardze. Przekazujemy Stolicy Apostolskiej dokumentację świadczącą o jego świętości pozostawiając ostateczną decyzję Ojcu Świętemu” oraz „oby ksiądz Skarga nie czekał już długo na wyniesienie do chwały ołtarzy. Niech zawsze towarzyszy narodowi polskiemu, z którym tak bardzo był związany poprzez swoje życie, słowo i dzieła miłosierdzia”.
Dlaczego język kaszubski jest w Polsce uznawany, a ze śląskim są „problemy”?
Kaszubski to jedyny język regionalny w Polsce – jego status określa ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Jednak zanim państwo polskie oficjalnie uznało kaszubski, był on już uznawany za język i posiadał trzyliterowy międzynarodowy kod CSB według normy ISO 639-2. Dziś do miana języka aspiruje także śląski, ale… tu sprawa jest bardziej skomplikowana.
Czytaj więcej:
Szymon Grot
Gorazd.org / TymŻyjesz
Kazanie Piotra Skargi pędzla Jana Matejki (fragment)
Żadne zaskoczenie. To wszystko są osobne narody choć nie osobne państwa